از آسمان سبز؛ نگاهی به جهان آرمانی در شعرهای سلمان هراتی
تاریخ انتشار: ۱ فروردین ۱۳۹۷ | کد خبر: ۱۷۷۸۱۹۵۳
خواننده شعرهای سلمان هراتی، در وهله نخست بیش از هر چیز با ایدئولوژی شاعر مواجه می شود. بیشتر اشعار سلمان، مستقیم یا غیر مستقیم به بازگویی جهان بینی، اعتقادات و برداشتهای اجتماعی و سیاسی او اختصاص دارد. ۰۱ فروردين ۱۳۹۷ - ۰۰:۰۸ فرهنگی ادبیات و نشر نظرات
به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، شعر دهه 60 هرچند از منظر قالب در ادامه رویه گذشته شعری در کشور است، اما به لحاظ محتوا و ساخت مضامین جدید و تجربه در موضوعات نو، به کشف ساحتی تازه از شعر رسیده که عمده موضوعات آن را میتوان در انقلاب اسلامی و دفاع مقدس خلاصه کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
سلمان هراتی(1338-1365) علیرغم حیات کوتاهش، تأثیری غیر قابل انکار در جریان شعر انقلاب گذاشت. او همانند عابری در کوچهباغهای شعر معاصر بود، اما با انتشار مجموعههایی چون «دری به خانه خورشید» و «از آسمان سبز» توانست نام خود را در میان شاعران جریانساز ادبیات انقلاب اسلامی به اثبات برساند. این موضوع را هم میتوان در ابتکار او در به کار بردن قالبهای شعری و در خدمت گرفتن موضوعات جدید و هم از حیث اندیشهها و دغدغههای او جستوجو کرد و یافت.
سلمان هراتی در شعرهایش تنها شاعر نیست، او دغدغه اجتماع دارد؛ از این جهت آثار او که برای گروه بزرگسال به چاپ رسیدهاند، در عین شعر بودن و استفاده از ظرافتها و بیان شاعرانه، بیانگر تعهد اجتماعی و سیاسی او نیز هست. اگرچه در سالهای اخیر تلاش شده تا تعریفی دیگر از او ارائه شود، اما حقیقت آن است که شعرهای سلمان، شناسنامه اوست، امضای او پای هر شعرش مهر تأییدی است بر اندیشههایش که مجال بیان یافتهاند. آثار او در دوران پس از انقلاب اسلامی حکایت از نگاه عمیق او به اطراف و جامعه و مهمترین اتفاق اجتماعاش دارد. این دسته از اشعار سلمان از نظر آرمانخواهی و عدالتخواهی در اوج است:
دلم برای جبهه تنگ شده است
چقدر جادههای هموار، کسالتآورند!
از یکنواختی دیوارها دلم میگیرد
میخواهم بر اوج بلندترین صخره بنشینم
آن بالا به آسمان نزدیکترم
و میتوانم لحظههای تولد باران را
پیشبینی کنم
دلم برای جبهه تنگ شده است
آنجا معنویت به درک نیامده بسیار است
آنجا ما مقابل آسمان مینشینیم
و زمین را مرور میکنیم ...
از این نظر میتوان او را از آغازگران شعر اعتراض بعد از جنگ به شمار آورد. هراتی توانست با نگاه دقیقتر به اطراف و همچنین با مضمونپردازیهای نو در این زمینه، در زمره آغازگران این جریان قرار گیرد:
زندگی ساعت تفریحی نیست
که فقط با بازی
یا با خوردن آجیل و خوراک
بگذرانیم آن را
هیچ میدانی آیا
ساعت بعد چه درسی داریم؟
زنگ اول دینی
آخرین زنگ حساب!
و یا:
وقتی که جنوب را
بمبباران کردند
تو در ویلای شمالیات
براای حل کدام جدول بغرنج
از پنجره به دریا نگاه میکردی
بهار میپرسد
که باغ را با کدام چشم تماشا کردی
و آب را چگونه تلاوت کردی
و آگاهی
دستهایت را
برای وجین به مزرعه بردی؟
تو با چه نیتی به جبهه کمک کردی؟
و در سبدت برای بهار چه داری؟
صراحت بیان، از دیگر ویژگیهای شعری کارهای سلمان هراتی است. او با هیچ کس مماشات نمیکند. سلمان با شعر متعهد پیوندی ناگسستنی داشت و از همین روست که صمیمیت و خلوص و بی پیرایگی در اشعارش موج می زند و شعر او را از شعر دیگر معاصران متمایز می سازد. او با ااتکا به استعداد و یافتهای ادبی و بینش و باور اعتقادی خود در شاختهای از شعر انقلابی، ایدئولوژی و اعتقاد قابلیت در خور توجه خود را به اثبات رساند و در این عرصه نامدار شد.
خواننده شعرهای سلمان هراتی، در وهله نخست بیش از هر چیز با ایدئولوژی شاعر مواجه می شود. بیشتر اشعار سلمان، مستقیم یا غیر مستقیم به بازگویی جهان بینی، اعتقادات و برداشت های اجتماعی و سیاسی او میپردازد.
بیا به جبهه برویم
من آنجا را یک بار بوییدهام
آنجا رطوبت مطبوعی داردکه به ایستادگی درخت کمک میکند
ما چقدر جاهای دیدنی داریم
ما چقدر غافلیم
ما که به بوی گیج آسفالت
عادت کردهایم
و نشستهایم هر روز کسی بیاید
زبالهها را ببرد
چه انتظار حقیری...
انتهای پیام/
R1013197/P1439/S4,35/CT7 واژه های کاربردی مرتبط ادبیات دفاع مقدس ادبیات انقلاب اسلامیمنبع: تسنیم
کلیدواژه: ادبیات دفاع مقدس ادبیات انقلاب اسلامی ادبیات دفاع مقدس ادبیات انقلاب اسلامی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۷۷۸۱۹۵۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چهره فقاهت و قرآنی رهبر انقلاب به جهان معرفی میشود
دبیر علمی کنگره بینالمللی اندیشههای قرآنی آیتالله العظمی خامنهای گفت: تفسیر قرآن ارائه شده از سوی رهبر انقلاب دارای مبانی عام و خاص است و قواعد و شیوههای نوینی را در تفسیر استفاده کردهاند، به طوری که در مبانی تفسیری خود حداقل شش نوآوری دارند. - اخبار فرهنگی -
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، حجتالاسلام والمسلمین محمدعلی رضایی اصفهانی، دبیر علمی کنگره بینالمللی اندیشههای قرآنی آیتالله العظمی خامنهای امروز 12 اردیبهشت، در مراسم افتتاحیه این کنگره در دانشگاه معارف اسلامی طی سخنانی ویژگیهای قرآنی مقام معظم رهبری را مورد تحلیل قرار داد.
رضایی با بیان اشاره به تأثیر خانواده بر روحیات قرآنی رهبر معظم انقلاب اظهار داشت: رهبر معظم انقلاب انس با قرآن کریم را از مادرشان آموختعاند. همان طور که در مورد بانو خدیجه میردامادی گفته شده که صوت خوشی در تلاوت قرآن داشتند و ایشان از صوت مادرشان یاد کردهاند.
استاد جامعه المصطفی ادامه داد: رهبر انقلاب در عین حال حدود 6 سال محضر علامه طباطبایی را درک کردند و به همین دلیل در تحلیل قرآنی حضرت آقا به این نتیجه رسیدم که ایشان محصول تربیت سه حوزه شیعی هستند: حوزه مشهد، حوزه نجف و حوزه قم. یعنی ترکیبی از تعبد نقلی مشهد، عقلانیت قم و ولایتمداری نجف هستند.
فعالیتهای گسترده مقام معظم رهبری در حوزه تفسیر قرآن
دبیر علمی کنگره بینالمللی اندیشههای قرآنی آیتالله العظمی خامنهای به سفر مقام معظم رهبری به مشهد در پی بیماری پدرشان اشاره کرد و گفت: در آنجا تفسیر سوره مائده را شروع کردند. سپس در مسجد امام حسن مجتبی (ع) و مسجد کرامت جلسات تفسیر را راهاندازی کردند و در سال 1345 بود که در تهران به تفسیر سوره مبارکه کهف پرداختند.
او ادامه داد: اولین فردی که تفسیر تخصصی رهبر انقلاب را یادداشت کرده، حجتالاسلام و المسلمین ربانی بوده که خاطرات جالبی هم از ایشان شنیدم. آقای ربانی میگفت ما یک ضبط صوت و نوار کاست داشتیم و مطالب ایشان را ضبط کرده و شب پیاده میکردیم و فردا دوباره روی همان نوار ضبط میکردیم و با این وضعیت مباحث قرآنی ایشان جمعآوری شد.
حفظ موضوعی زمینهای برای رواج "حفظ تخصصی قرآن" در کشور استرضایی با بیان اینکه تفسیر سوره برائت ایشان حدود 700 صفحه بوده و کاملاً تخصصی است، خاطرنشان کرد: تفسیر موضوعی طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن نیز در مسجد کرامت از سوی ایشان بیان شده است. در عین حال در سال 1358 تفسیر قرآن صورت گرفت که متأسفانه گاهی مورد غفلت قرار میگیرد.
او در این باره توضیح داد: مقام معظم رهبری در همان سال 1358 به قم آمده و تفسیر میگفتند. سورههای حشر، جمعه، ممتحنه، مجادله، صف، تغابن، منافقون را هم در دفتر ریاست جمهوری در سالهای ابتدایی دهه 60 و در حالی که رئیس جمهور بودند و در اوج جنگ بودیم تفسیر کردند.
استاد جامعه المصطفی با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب در سال 69 و 70 تفسیر سوره حمد را برای دانشجویان در ابتدای دوره رهبری خود بیان فرمودند، اظهار داشت: ایشان همجنین تفسیر سوره مبارکه بقره را در ابتدای دهه 70 برای دانشجویان بیان کردند. امروزه این تفاسیر منتشر شده و در اختیار ما قرار دارد.
ویژگیهای تفسیر قرآن ارائه شده از سوی رهبر انقلاب
دبیر علمی کنگره بینالمللی اندیشههای قرآنی آیتالله العظمی خامنهای در ادامه سخنان خود به خلاقیت و نوآوریهایی در تفسیر ارائه شده از سوی مقام معظم رهبری اشاره کرد و توضیح داد: این نوآوریها شامل نوآوریهای روششناسانه، ابتکارات عملی و نظریات نوآمد قرآنی است.
رضایی با بیان اینکه تفسیر ایشان دارای مبانی عام و خاص است و قواعد و شیوههای نوینی را در تفسیر استفاده شده، خاطرنشان کرد: رهبر انقلاب در مبانی تفسیری خود حداقل شش نوآوری دارند، به طوری که در قواعد تفسیری و ابتکارات عملی، طرحهایی مانند طرح تربیت 10 میلیون حافظ قرآن را مورد تأکید قرار داند که موجب تحول در عرصه حفظ قرآن شد.
او به تأکید رهبر انقلاب بر بحث تدبر و قرائت قرآن و نیز طرح خواندن ترجمه قرآن اشاره کرد و آن را عاملی برای ترویج قرآن در مساجد ارزیابی کرد.
تحسین رهبر انقلاب از برنامه تلاوت قاریان نوجوان در شبکه قرآنمرجعیت علمی قرآن کریم از نکات مورد تأکید مقام معظم رهبری است
دبیر علمی کنگره بینالمللی اندیشههای قرآنی آیتالله العظمی خامنهای تصریح کرد: طرح مرجعیت علمی قرآن کریم از نکات مورد تأکید مقام معظم رهبری است که اگر این نکته در مراکز علمی مورد توجه قرار بگیرد زمینه ایجاد تحولات زیادی فراهم خواهد شد.
رضایی با اشاره به فرموده رهبر انقلاب مبنی بر کمکاری صورت گرفته در زمینه مرجعیت علمی قرآن کریم، خاطرنشان کرد: ایشان این تعبیر را در جلسهای که بعد از همایش قرآن و علوم انسانی خدمت ایشان رسیدیم فرمودند. یکی از کارهایی که بعد از سخنان ایشان پیگیری شد گنجاندن مرجعیت علمی قرآن به عنوان دو واحد درسی در دروس دانشگاهی در بسیاری از مراکز حوزوی و دانشگاهی در مقطع دکتری است.
او ادامه داد: در حال حاضر 15 مبنا برای مرجعیت علمی قرآن کریم داریم و مهمترین آن جهتدهی به علوم مختلف بر اساس قرآن است. به طوری که مرجعیت علمی قرآن در همه علوم اثرگذار است.
رضایی با بیان اینکه بحث دیگر در فرمایش رهبر انقلاب ابتنای علوم انسانی بر قرآن کریم است، خاطرنشان کرد: ما معمولاً گرفتار این بحث هستیم که باید علوم انسانی متحول شود. رهبر انقلاب تصریح کردهاند که علوم انسانی فعلی، ترجمه غرب است و بر اساس مبانی اومانیستی و سکولاریستی شکل گرفته است.
دبیر علمی همایش تأکید کرد: از منظر ایشان هدایت قرآن عام و هدی للناس است لذا در مبانی، اهداف و حتی در روش علم اثرگذار است. به خصوص این تأثیر بر علوم انسانی مشهود است. همچنین از منظر مقام معظم رهبری علوم انسانی باید بر مبنای قرآن کریم بازسازی شود زیرا قرآن، خطاناپذیر است و محصول این بحث، نظریه تولید علم قرآنبنیان است که در حوزه و برخی مراکز علمی گامهایی در این عرصه برداشته شده است و امیدواریم که توسعه پیدا کند.
رهآوردهای کنگره بینالمللی اندیشههای قرآنی آیتالله العظمی خامنهای
رضایی از راهاندازی 10 رشته و گرایش در جامعه المصطفی با محوریت علوم انسانی و قرآنی خبر داد و گفت: در همایش امروز نیز بیش از 180 مرکز علمی حوزوی و دانشگاهی همکاری و همراهی دارند و کار بزرگی صورت گرفته است. همچنین 16 کارگروه علمی شکل گرفت و پنج جلد کتاب هم تولید شده است.
او ادامه داد: یک منبعشناخت که حدود 800 صفحه است همه کتب، مقالات، پایاننامه و سایت و نرمافزارهای مرتبط را جمعآوری کرده است که زمینه خوبی برای نوشتن پایاننامه برای علاقهمندان است.
رضایی خاطرنشان کرد: در اثر فعالیتهای این کنگره، 233 پایاننامه ارشد و دکتری در مراکز مختلف علمی نوشته شده است.
دبیر علمی همایش همچنین از اعلان آمادگی 50 نشریه برای چاپ مقالات خبر داد و گفت: 211 پیش نشست، 78 کارگاه آموزشی و 15 کرسی نظریهپردازی در شهرهای مختلف از 30 استان و برخی کشورهای دیگر برگزار شد و در مجموع 2611 چکیده مقاله و 1889 مقاله به دست ما رسید که 200 مقاله از دانشگاه معارف 21 زبان مختلف دنیا ارائه شده است.
چهره فقاهت و تفسیری رهبر معظم انقلاب به جهان معرفی شود
استاد جامعه المصطفی با بیان اینکه قرار است این کنگره در شهرهای مختلف برگزار شود، توضیح داد: در این رابطه دو اجلاس در تهران برگزار شد. همچنین در استانهای اصفهان، مشهد، تبریز و شیراز هم برنامههای داریم و کشورهای لبنان و سوریه، افغانستان، پاکستان، اندونزی و برخی کشورهای آفریقایی هم متقاضی برپایی همایش هستند.
او از موجآفرینی کنگره در داخل و خارج کشور یاد کرد و توضیح داد: این کنگره زمینه را برای ایجاد تمدن اسلامی فراهم خواهد کرد.
رضایی در پایان سخنان خود بر ضرورت معرفی مقام معظم رهبری به عنوان یک مفسر و فقیه نوآور تأکید کرد و گفت: افراد کمی تفسیر قرآن ارائه شده از سوی مقام معظم رهبری را مطالعه کردهاند و این نکته نشاندهنده غفلت ما از این موضوع است. در حالی که باید معرقی مقام معظم رهبری به عنوان مفسر قرآن و فقیه نوآور را در جهان ترویج کنیم.
انتهای پیام/